Kriptokoin – Dijital Para Dünyasında Yeni Gelişmeler
Hepimizin aşina olduğu gibi, dijital para birimleri, nadiren hareket eden, ancak büyük tepki ve ilgi uyandıran bir dünyada hızla gelişiyor. Avrupa, bu yeni trende uyum sağlama konusunda aktif adımlar atıyor. Kıtanın doğusundan ve batısından gelen yenilikler, dijital para birimlerinin benimsenmesini hızlandırıyor. Aynı zamanda, Atlantik’in diğer tarafında, teknoloji devi Facebook’un tanıttığı Libra projesi, küresel finans piyasalarında büyük sarsıntılara neden oluyor. Bu gelişmelere karşılık olarak Pekin, Çin’in dijital Yuan’ını piyasaya sürmek için yoğun çalışmalar yürütüyor ve bu konuda önemli adımlar atıyor.
Avrupa ise, bu küresel rekabetin gözetleyicisi konumunda olup, kendi merkez bankası destekli dijital para birimini (CBDC) geliştirme olasılıklarını değerlendirmeye başladı. CNBC ile yakın tarihte gerçekleştirilen bir röportajda, Ekonomik Politika Araştırma Merkezi (CEPR) Başkanı Beatrice Weder di Mauro, Avrupa’nın dijital para birimine olan ihtiyacını vurguladı. İlginç olan ise, bu önerinin ilk kez Mark Zuckerberg’in Libra projesi ile gündeme geldiği değil, birçok farklı aktör tarafından da dile getirildiği gerçeği.
Libra’nın Ekonomik ve Politik Etkileri
Libra’nın en önemli etkilerinden biri, merkezi bir finansal sistem perspektifinden, Çin’in planladığı dijital Yuan gibi egemen dijital para birimlerinin olasılığını gündeme getirmesi oldu. Weder di Mauro, bu noktada, “Küresel bir para birimine sahip olmak, doların şu anki baskın konumundan daha avantajlı bir uluslararası para sistemi oluşturabilir” diyerek, potansiyel avantajlara işaret ediyor. Bu tür bir dijital para biriminin, geçici olmaması ve hatta ABD Doları ile desteklenmesi gerekmediği de vurgulanıyor. Aslında, diğer Avrupa merkez bankası yetkilileri de, doları yerinden edebilecek alternatifler üzerinde düşünüyor. Bu bağlamda, di Mauro, İngiltere Merkez Bankası Başkanı Mark Carney’nin birkaç ay önce yaptığı “Avrupa genelinde merkez bankası destekli dijital para birimi çıkarılabilir” açıklamasını destekliyor.
Sentetik Hegemonik Para Birimi (SHC) ve Küresel Para Sistemi
Jackson Hole Ekonomik Politika Sempozyumu’nda, Mark Carney, merkez bankalarının desteklediği dijital bir para biriminin, ABD’nin yerini alabileceği görüşünü dile getirmişti. Beatrice Weder di Mauro da bu konuda aynı fikirde olduğunu belirterek, “Böyle yeni bir Sentetik Hegemonik Para Birimi’nin (SHC) kamu sektörü tarafından geliştirilip, bir merkez bankası dijital para birimleri ağı aracılığıyla sağlanması güçlü bir olasılık” ifadesini kullanıyor. Ona göre, merkez bankaları birleşerek, küresel bir para birimini ortaya çıkarabilir. Carney’nin bu önerisi, yakın zamanda Jackson Hole’da dile getirildi ve bu fikir, küresel finans sisteminin yeni şeklini işaret ediyor. Bu alternatifler, Libra ve Çin’in dijital Yuan’u ile birlikte, Avrupa’daki yetkililerin de dikkatle takip ettiği konular arasında yer alıyor. Avrupa, kendi dijital varlıklarını geliştirmek adına önemli adımlar atmaya hazır görünüyor.
Avrupa Merkez Bankası ve Dijital Euro Çalışmaları
Fransa Merkez Bankası Başkan Vekili Denis Beau, geçtiğimiz hafta yaptığı açıklamada, “perakende CBDC” olarak adlandırılan, Libra’nın potansiyel motivasyonunu taşıyan bir dijital euro projesinden bahsetti. Bu dijital euro, özellikle “Euro dışı bölge CBDC” olarak adlandırılan, Euro’nun arzını dijital ödeme altyapısı üzerinden yönlendirme potansiyeline sahip. Beau, bu dijital varlıkların, piyasalarda önemli bir güç elde edebileceğini ve güvenlik ile finansal istikrar açısından riskler oluşturabileceğini belirtiyor. Ancak, son olarak, dijital para birimlerine karşı korkuların değil, aksine, kabul ve adaptasyonun sağlanması gerektiğine vurgu yapıyor. Bu yeni teknolojilerin, farklı CBDC biçimleriyle denenmesi ve geliştirilmesi, Avrupa’nın finansal geleceği açısından kritik önemde görülüyor.
